In de commissie ruimte van december zijn de mogelijke scenario’s besproken om te komen tot minder restafval en het beter scheiden van afval. Om de doelstellingen te halen moet het ophalen van afval anders en het afval scheiden beter. Er zijn twee mogelijkheden:

  • Scenario 1, waarbij als verandering de gemeente ook PMD (plastic, metaal en drinkkartons) gaat ophalen en het restafval minder vaak gaat ophalen;
  • Scenario 2, het omgekeerd ophalen van afval, waarbij PMD en de groenbak (GFT) worden opgehaald en de mensen zelf het restafval wegbrengen naar ondergrondse opslagcontainers.

Wat vindt GroenLinks?

Allereerst, we moeten keuzes maken voor de lange termijn. De landelijke doelstellingen waaraan ook Heemstede moet voldoen zijn duidelijk:

  1. Verlagen van de hoeveelheid (fijn en grof) huishoudelijk restafval van 240 kg nu (in Heemstede ca. 210 kg) naar maximaal 100 kg per inwoner per jaar in 2020, en het scheidingspercentage verhogen van 62,5% in 2015 naar > 75% in 2020;
  2. 95% scheiding en maximaal 30 kg restafval per inwoner per jaar in 2025;
  3. 0 kg restafval in 2050. Dan is er geen restafval meer.

GroenLinks ziet Scenario 1 hooguit als een logische eerste stap, maar niet meer dan dat. Daarmee haal je ongeveer die 75% scheiding in 2020, maar niet de reductie tot 100 kg restafval per bewoner per jaar (de voorspelling is 135 kg). Scenario 2, omgekeerd inzamelen, is noodzakelijk om de hoeveelheid restafval verder te verminderen. Volgens de voorspellingen kom je dan tot 119 kg.

We moeten dus verdere maatregelen bedenken om onder de 100 kg te komen, en tot 30 kg in 2025. GroenLinks kiest daarom nu al voor het meest vergaande haalbare scenario 2B: omgekeerd inzamelen met een scherpe tariefdifferentiatie om bewoners die hun afval goed scheiden te belonen daarvoor. Tariefdifferentiatie houdt in dat je afvalstoffenheffing betaalt per kg restafval, of wel “de vervuiler betaalt” en “de scheider wordt beloond”. En dan nog zal het een uitdaging zijn om de doelen te halen. Zo zal er ook specifiek aandacht geschonken moeten worden aan het aantrekkelijker maken van afval scheiden voor bewoners van hoogbouw. Het moet aantrekkelijk worden gemaakt voor hen om iedere keer met het afval naar de opslagcontainers beneden te lopen.

Het college heeft voorgesteld om een enquête te houden onder de bewoners en hen de keuze voor Scenario 1 of 2 voor te leggen. Daar was veel kritiek op, eigenlijk van alle fracties. GroenLinks vindt dat een dergelijke enquête niet betrouwbaar overkomt,  omdat we nu al weten dat zelfs Scenario 2B onvoldoende is. Betrek liever de bewoners erbij door ze te laten meedenken, hoe we scenario 2B het beste kunnen invoeren. En hoe we ervoor kunnen zorgen dat de vervuiler meer betaalt en de scheider van afval beloond wordt. Hopelijk levert dat ideeën op hoe we tot 0 kg restafval terug kunnen gaan.

GroenLinks pleit dus voor Scenario 2B plus met een actief burgerparticipatie traject, bijvoorbeeld met burgersessies in het raadhuis. Daarna zal een communicatieplan voor jaren nodig zijn om het te laten slagen. En die communicatie mag van GroenLinks ook over isolatie van woningen en duurzame energie gaan, en niet alleen over meer scheiden van afval.

Een campagne hoe het afval te beperken in het eerste kwartaal van 2017 is niet meer dan een beginnetje. De gemeente moet blijvend aan de slag om draagvlak te creëren onder de bewoners van Heemstede voor een klimaatneutrale gemeente in 2050 met een circulaire economie zonder verspilling.

Het college komt met een nieuw voorstel uitgaande van meer communicatie, draagvlak creëren en helder verwachtingsmanagement ten aanzien van de keuzes die de gemeente moet maken.